Trong đời sống đức tin của người Công giáo, việc tôn kính di tích thánh (relics) là một truyền thống lâu đời và mang đậm tính đạo đức. Từ những thế kỷ đầu tiên, các tín hữu đã lưu giữ và kính trọng những phần thân thể, vật dụng, hoặc đồ dùng có liên hệ mật thiết với các thánh, như một cách để tưởng nhớ và cầu xin sự chuyển cầu của các ngài. Tuy nhiên, Giáo Hội cũng có sự phân định rõ ràng về từng loại di tích, nhằm giúp cộng đoàn hiểu đúng và tôn kính đúng đắn.

Di tích hạng nhất

Đây là những di tích thiêng liêng nhất, bao gồm chính thân thể hoặc tàn tích của các thánh: xương, tóc, móng tay, máu, hay tro bụi nếu thân xác được hỏa táng. Với Chúa Giêsu và Đức Maria, Giáo Hội dạy rằng các Ngài đã được đưa về trời cả hồn lẫn xác, nên không còn di tích hạng nhất trên trần gian.

Di tích hạng hai

Là những vật dụng gắn bó trực tiếp với cuộc sống của vị thánh: quần áo, sách vở, bút viết, hoặc những dụng cụ mà các thánh tử đạo đã chịu khổ hình. Chính vì thế, các di tích hạng hai mang giá trị thiêng liêng vì đã từng “đồng hành” với các ngài trong cuộc sống và sứ vụ.

Di tích hạng ba

Đây là những vật được làm phép và chạm vào di tích hạng nhất hoặc hạng hai. Ví dụ: một mảnh vải, một tấm hình, một chuỗi tràng hạt được đặt trên xương thánh hay áo thánh. Những di tích hạng ba thường phổ biến hơn và được trao tặng rộng rãi để các tín hữu dễ dàng lưu giữ và tôn kính.

Tấm áo thiêng liêng này hiện đang được lưu giữ tại Vương cung Thánh đường Saint-Denys, thành phố Argenteuil, ngoại ô phía tây bắc Paris (Pháp). Theo truyền thống, vào cuối thế kỷ VIII hoặc đầu thế kỷ IX, Hoàng hậu Irene của Đế quốc Byzantine đã trao tặng tấm áo cho Hoàng đế Charlemagne như một biểu tượng của sự liên kết thiêng liêng giữa Giáo hội Đông và Tây. Vị hoàng đế này sau đó đã trao lại tấm áo cho con gái là công chúa Theodrade, lúc ấy đang là viện trưởng tu viện nữ tại Argenteuil. Từ đó, tấm áo được lưu giữ tại đây suốt nhiều thế kỷ như một thánh tích quý giá. Theo phân loại, Áo thánh này thuộc di tích hạng hai, vì là vật dụng gắn liền với chính Chúa Giêsu.

Giáo Hội Công giáo khẳng định: di tích thánh không bao giờ được phép buôn bán. Đây là một luật cấm tuyệt đối trong giáo luật. Tuy nhiên, các di tích có thể được trao tặng, trao trả cho Giáo Hội, hoặc phân phát cho tín hữu để tôn kính. Sự tôn kính (veneration) cũng được phân biệt rõ với việc thờ phượng (worship): tín hữu chỉ tôn thờ Thiên Chúa duy nhất, còn các di tích thánh được kính trọng như dấu chỉ liên hệ với các chứng nhân đức tin.

Ý nghĩa thiêng liêng

Việc tôn kính di tích thánh không phải là một hình thức mê tín, mà xuất phát từ niềm tin rằng Thiên Chúa đã làm việc nơi thân xác và cuộc đời của các thánh. Chính vì thế, việc giữ và tôn kính di tích giúp tín hữu:

• Gợi nhớ đời sống nhân đức và hy sinh của các thánh.
• Nuôi dưỡng lòng tin và khao khát sống thánh thiện.
• Thắt chặt sự hiệp thông giữa Hội Thánh lữ hành nơi trần gian với Hội Thánh khải hoàn trên trời.

Từ những xương thánh hạng nhất, đến áo quần hạng hai, hay những mảnh vải hạng ba, tất cả đều là những dấu chỉ đức tin. Các di tích thánh không chỉ mang giá trị lịch sử – tôn giáo, mà còn nuôi dưỡng lòng sùng kính và tinh thần hiệp thông trong Giáo Hội. Khi chiêm ngắm Áo Thánh Chúa Giêsu ở Trier hay bất kỳ di tích nào, tín hữu được mời gọi hướng tâm hồn về Đấng mà các di tích ấy gắn liền, để sống thánh thiện và trung thành hơn trong hành trình đức tin.

Sưu tầm & biên soạn